Dlaczego niejasna czy mało klarowna komunikacja jest formą manipulacji?
- odnowarelacji
- 25 sty
- 2 minut(y) czytania
Przyjrzyjmy się temu od strony procesu. Kontakt z osobą, która nie porozumiewa się w sposób jednoznaczny powoduje poczucie, że odpowiedzi trzeba się domyślać i w gruncie rzeczy nigdy się nie jest jej pewnym.
Niejasna komunikacja wywołująca poczucie niepewności staje się formą kontroli, ponieważ wprowadza osobę odbierającą taką komunikację w stan emocjonalnego zagubienia i zależności. Proces, który prowadzi do tej formy kontroli, wygląda następująco:
1. Tworzenie niepewności poprzez brak precyzji
Gdy ktoś stale wyraża się w sposób niejasny, rozmówca (osoba odbierająca) zaczyna odczuwać niepewność, ponieważ nie jest pewny, co dokładnie jest przekazywane i jakie działania powinien podjąć. Brak konkretów sprawia, że rozmówca nie może przewidzieć konsekwencji lub intencji wypowiedzi.
Niejasność może dotyczyć zarówno konkretów (np. co należy zrobić), jak i emocjonalnych niuansów (czy druga osoba jest przychylna czy nieprzychylna, zła czy spokojna).
2. Powstawanie luki informacyjnej
Kiedy komunikat jest nieprecyzyjny, w komunikacji powstaje „luka informacyjna”, czyli przestrzeń, którą rozmówca musi wypełnić domysłami, próbując przewidzieć, co dana osoba miała na myśli. Taka luka wymaga interpretacji, co wiąże się z ryzykiem błędnych wniosków i wywołuje niepewność.
Przez to osoba odbierająca komunikat staje się zależna od kolejnych wyjaśnień i dopytywania, próbując wypełnić brakujące elementy. Osoba nadawcza (używająca niejasnej komunikacji) może świadomie lub nieświadomie wykorzystywać tę sytuację, kontrolując, jakie elementy informacji ujawnia, a jakie pozostawia niedopowiedziane.
3. Wzrost lęku i potrzeby aprobaty
Niepewność wywołana niejasnością komunikatu prowadzi do lęku. Osoba odbierająca zaczyna martwić się, czy dobrze interpretuje komunikaty, czy spełnia oczekiwania nadawcy, a także, czy unika potencjalnych negatywnych skutków niewłaściwego zrozumienia.
W rezultacie osoba staje się bardziej uległa, chcąc uzyskać aprobatę i potwierdzenie od nadawcy, że zrozumiała komunikat prawidłowo lub że postępuje zgodnie z jego oczekiwaniami. W ten sposób wzrasta kontrola nad osobą odbierającą komunikat, ponieważ staje się ona bardziej skupiona na uzyskiwaniu jasności i poczucia bezpieczeństwa od nadawcy.
4. Powtarzalność cyklu i utrwalanie zależności
Jeżeli takie niejasne komunikaty są powtarzane regularnie, powstaje wzorzec komunikacyjny, w którym osoba odbierająca przyjmuje nawykowe, uległe podejście i staje się zależna od nadawcy w dążeniu do zrozumienia jego komunikatów.
Taki proces prowadzi do stopniowego podkopania pewności siebie osoby odbierającej, która może zacząć wątpić we własne umiejętności rozumienia sytuacji i decyzje. Ta zależność sprawia, że nadawca uzyskuje kontrolę nad emocjami i zachowaniami osoby odbierającej.
5. Utrzymanie przewagi i unikanie odpowiedzialności
Osoba posługująca się niejasną komunikacją ma większą swobodę w kontrolowaniu reakcji drugiej strony, ponieważ brak precyzji pozwala jej uniknąć odpowiedzialności za swoje słowa. Jeśli odbiorca zareaguje niezgodnie z oczekiwaniami nadawcy, ten może zarzucić mu błędną interpretację.
Ta asymetria daje nadawcy przewagę w relacji, bo to odbiorca musi cały czas domyślać się i dążyć do klarowności, podczas gdy nadawca pozostaje w pozycji kontrolującej sytuację.
Zatem, dlaczego jest formą manipulacji?
Niejasna komunikacja staje się formą kontroli, ponieważ tworzy cykl, w którym osoba odbierająca komunikat jest zależna od nadawcy w poszukiwaniu zrozumienia, aprobaty i pewności. Nadawca, świadomie lub nie, uzyskuje możliwość wpływania na odbiorcę przez podtrzymywanie stanu niepewności, w efekcie regulując jego emocje i działania, a także unika odpowiedzialności za potencjalne konsekwencje.
Comments